Trùng roi đường máu và nội tạng Trypanosoma gây bệnh ngủ châu Phi và bệnh Chagas

1. Contents

   • 1 Đặc điểm sinh học
   • 2 Đặc điểm bệnh học
     • 2.1 Thời kì ủ bệnh:
     • 2.2 Giai đoạn bạch huyết hay giai đoạn lan tỏa:
     • 2.3 Giai đoạn màng não:

   Đặc điểm sinh học

• Trypanosoma là một loại trùng roi kí sinh trong máu và đôi khi trong phủ tạng của một số loài động vật có xương sống. Trong chu kì phát triển của chúng, chúng có thể qua ống tiêu hóa của động vật có xương sống để hút máu.

• 

• Giống trypanosoma có 2 loại gây nhiễm cho người là Trypanosoma châu Phi gây bệnh ngủ châu Phi, Trypanosoma châu Mỹ gây bệnh Chagas.
• Đặc điểm hình thái: có hình thoi nhỏ, có một nhân không màu và một roi đính vào thể gốc ở phía sau cơ thể để tạo thành một vòng uốn, đầu phía trên tự do.
• Có thể gặp trong máu, bạch huyết, dịch não tủy của bệnh nhân. Trong máu người, chúng sinh sản bằng phương thức chia đôi theo chiều dọc. Khi bệnh nhân bị một loài ruồi Tse-Tse đốt hút máu, kí sinh trùng sẽ đến di chuyển khư trú tại ruột non và sinh sản tại đó. Khi mới được nảy sinh, chúng chuyển thành thể khác, di chuyển và bám vào thành tuyến nước bọt ruồi để tiếp tục sinh sản và phát triển thành thể Trypanosoma có khả năng truyền bệnh cho người khác. Trung gian truyền bệnh thường là những côn trùng sống ở những vùng nhiệt đới thuộc châu Phi xích đạo. Ví dụ như ruồi

2. Đặc điểm bệnh học

Bệnh ngủ là bệnh thường gặp ở miền châu Phi xích đạo, đây là bệnh mạn tính, thường tiến triển qua 3 giai đoạn:

Thời kì ủ bệnh:

• Thường kéo dài khoảng 8-15 ngày sau khi bị loài ruồi có mang kí sinh trùng đốt, cá biệt có thể kéo dài tận 8-10 năm
• Trong thời gian này, một số bệnh nhân có thể có những biểu hiện tại vết đốt như nổi lên những nốt sần, và đôi khi có kèm theo viêm các hạch bạch huyết lân cận. Những biểu hiện này thường xuất hiện sau khi bị côn trùng đốt khoảng 4-5 ngày

Giai đoạn bạch huyết hay giai đoạn lan tỏa:

• Bệnh nhân thường có sốt nhẹ 38-38,5 độ. Biểu hiện rối loạn nhịp tim, có cảm giác như bị châm chích ở các khớp xương và đau đầu về buổi chiều. Toàn trạng suy nhược nhiều. Khi được điều trị bằng các loại thuốc giảm đau hạ sốt, thuốc chống sốt rét, kháng sinh hay corticoid đều không thấy đỡ.
• Sau đó trên cơ thể bệnh nhân xuất hiện các biểu hiện như sưng to các hạch bạch huyết và lách, tiếp đó gan cũng bị to ra. Da bệnh nhân xuất hiện những mảng lớn màu tím hồng kèm theo những nốt sần bờ không đều. Các mảng này thường ở vùng thân, hình dạng không ổn định và nhất thời. Triệu chứng lâm sàng có giá trị trong chẩn đoán là ngứa gãi. Trong giai đoạn này, bệnh nhân thường có biểu hiện phù ở mặt, tai, có thể ở nơi khác. Có thể có biểu hiện chán ăn, mệt mỏi, rối loạn cảm giác và rối loạn hành vi. Các biểu hiện rối loạn về nội tiết như chứng bất lực ở nam giới, vô kinh, đẻ non,..ở phụ nữ.

Giai đoạn màng não:

Bệnh nhân có 4 dấu hiệu có tính chất mạn tính về: cảm giác, vận động, tâm lý và giấc ngủ.

• Giấc ngủ: thường mất ngủ về đêm, nhưng lại ngủ ngày. Nhịp sinh học ngày đêm bị đảo lộn. Tiếp theo là những biểu hiện về tâm thần như ngẩn ngơ kèm theo những đợt ngủ sâu và kéo dài. Cuối cùng bệnh nhân chìm sâu vào các giấc ngủ triền miên và không bao giờ tỉnh dậy nữa.
• Rối loạn cảm giác
• Rối loạn vận động
• Bệnh ngủ do T. rhodesienne gây ra khác với bệnh ngủ do T. gambiense. Biểu hiện lâm sàng chủ yếu của bệnh là tình trạng nhiễm trùng nặng nề, sốt cao, có rối loạn cơ tim, suy sụp toàn thân. Tiến triển bệnh thường nhanh hơn , thường 3-6 tháng, bệnh nhân có thể chết đột ngột do các tai biến tim mạch.
• Bệnh ngủ do T. cruzi gây ra thường biểu hiện ra ở 2 thể lâm sàng là cấp tính và mạn tính. Thể cấp tính thường có thời gian ủ bệnh từ 5-7 ngày. Bệnh nhân có thể xuất hiện những tai biến khởi đầu do đường vào của kí sinh trùng là qua giác mạc làm phù một bên mí mắt, không đau. Phù có thể to làm che mất cả nhãn cầu, chỗ phù thường kèm theo viêm tấy nên có màu tím đỏ. Viêm giác mạc và viêm lan tỏa các mao mạch, sưng tấy hạch bạch huyết đều là những biểu hiện thường gặp. Bệnh nhân bước vào giai đoạn toàn thể với sốt cao kéo dàu hằng tháng, rối loạn nhịp tim, khó thở, phù mặt và có một số dấu hiệu như gan lách to, rối loạn điều hòa thần kinh. Tỷ lệ tử vong khoảng 10%. Một số ít bệnh nhân chuyển sang thể mạn tính

Thể mạn tính kéo dài nhiều tháng, nhiều năm với rối loạn hệ tim mạch như đau thắt ngực, suy tim do phù tâm thất hoặc toàn bộ. Tử vong có thể xảy ra do các tai biến tim mạch.

Copy ghi nguồn: https://health-guru.org

Link bài viết: Trùng roi đường máu và nội tạng Trypanosoma gây bệnh ngủ châu Phi và bệnh Chagas