Chẩn đoán, phòng và điều trị bệnh ngủ do trùng roi máu và nội tạng trypanosoma

1. Contents

   • 1 Chẩn đoán bệnh
     • 1.1 Chẩn đoán không đặc hiệu
     • 1.2 Chẩn đoán đặc hiệu
   • 2 Điều trị
   • 3 Phòng bệnh
     • 3.1 Đối với bệnh ngủ châu Phi:
     • 3.2 Đối với bệnh Chagas:

   Chẩn đoán bệnh

Chẩn đoán không đặc hiệu

• Những dấu hiệu lâm sàng có giá trị trong chẩn đoán bệnh là: tình trạng thiếu máu, kèm theo có giảm số lượng bạch cầu, chủ yếu là bạch cầu đơn nhân, giảm tiểu cầu. Vì vây  xét nghiệm huyết học là một trong các yếu tố giúp chẩn đoán bệnh.
• Định lượng kháng thể IgM trong huyết thanh tăng cao gấp khoảng 4 lần bình thường ( trên 90% các trường hợp mắc bệnh)
• Tốc độ máu lắng

Chẩn đoán đặc hiệu

• Tìm trypanosoma trong hạch bạch huyết, trong máu và dịch não tủy từng theo giai đoạn của bệnh
• Có thể phát hiện sự hình thành kháng thể trong máu bằng phản ứng miễn dịch huỳnh quang gián tiếp, làm phản ứng ngưng kết hồng cầu thụ động hoặc phản ứng miễn dịch gắn men ELISA.

2. Điều trị

Tùy theo giai đoạn của bệnh mà được dùng thuốc khác nhau

• Giai đoạn lan tỏa: dùng Pentamidin isothionat, Nasuramin
• Giai đoạn màng não-não: Melasorpol, Diflouromethyllornithin hay DMSO

Hiệu quả và độc tính của các thuốc trên còn đang được tiếp tục nghiên cứu

3. Phòng bệnh

Đối với bệnh ngủ châu Phi:

• Có thể phòng bệnh cho từng người khỏe mạnh đang sinh sống tại vùng có dịch bằng thuốc Pentacarinat với liều 4mg/kg thể trọng, được tiêm nhắc đi nhắc lại 6 tháng một lần. Thực tế chỉ có tác dụng bảo vệ trong một thời gian ngắn. Vaccin để phòng bệnh đặc hiệu hiện tại vẫn chưa có vì kí sinh trùng luôn có cấu trúc kháng nguyên thay đổi để né tránh miễn dịch của cơ thể.
• 
• Việc phòng bệnh tập thể chủ yếu là chống ruồi Tse-Tse truyền bệnh bằng cách phun các hóa chất diệt ruồi có chất Clor hữu cơ vào các nơi cư trú của ruồi. Cũng có thể chống lại Trypanosoma bằng cách phát hiện và điều trị sớm cho người bệnh và diệt trừ các ổ bệnh
• Hiện tại chưa có vaccin đặc hiệu để phòng bệnh

Đối với bệnh Chagas:

• Phòng tránh tai biến do truyền máu bằng cách phát hiện có hệ thống tất cả các mẫu máu của người cho máu. Thay đổi tập quán sinh hoạt, cải thiện mức sống của người dân nơi thường xuyên xảy ra dịch bệnh
• Các bệnh nhân mắc bệnh có thu được tình trạng miễn dịch do có hình thành kháng thể bảo vệ trong huyết thanh. Người ta đã điều chế được vaccin chết và các yếu tố kháng nguyên nhưng kết quả phòng bệnh còn đang nghiên cứu và theo dõi
• Thay đổi tập quán sinh hoat và cải thiện đời sống là cách phòng bệnh tỏ ra hiệu quả nhất.