XƠ GAN

1.Định nghĩa

Xơ gan là hậu quả của nhiều bệnh gan mạn tính, bao gồm những quá trình tổn thương phối hợp, lan rộng toàn gan làm cho cấu trúc gan bị đảo lộn

2.Nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân khác nhau như:

– Các viêm nhiễm

Virus: các loại virus gây viêm gan

Kí sinh trùng: ks sinh trùng sốt rét, sán lá gan,…

Vi khuẩn: lao, giang mai,…

– Nhiễm độc: các hóa chất trong sản xuất công nghiệp như tetraclorua cacbon, clorofor hoặc nhiễm độc rượu ở các nước phát triển.

– Dinh dưỡng: suy dinh dưỡng kéo dài dẫn đến gan thoái hóa mỡ và xơ gan.

– Rối loạn tuần  hoàn: gan sung huyết tĩnh, gan tim,…

– Tắc mật: sỏi mật, u đầu tụy, teo đường mật bẩm sinh,…

3.Phân loại

– Theo nguyên nhân:

Xơ gan do rượu

Xơ gan do dinh dưỡng

Xơ gan sau hoại tử

Xơ gan sau viêm gan

Xơ gan mật

Xơ gan tim

– Theo kích thước hạt đầu đinh

Xơ gan hạt đầu đinh nhỏ(1-8mm)

Xơ gan hạt đầu đinh to(8-20mm)

Xơ gan đầu đinh khổng lồ(20-50mm)

4.Tổn thương

*Tổn thương chung

– Gan thường thay đổi về kích thước và màu sắc

+ Kích thước: có thể gan to nặng hơn bình thường(do xâm nhập nhiều mỡ hoặc các thành phần khác) nhưng đa số các trường hợp là gan teo nhỏ nhẹ hơn gan bình thường(do tế bào gan chết dần và teo nhỏ, đồng thời bị mô xơ co kéo, bó chặt).

Gan trái thường bị teo nhiều hơn so với gan phải vì kém dinh dưỡng hơn.

+ Màu sắc: mô gan thường nhạt màu, không có màu nâu đỏ như bình thường, có khi mỡ nhiễm gan có màu vàng,khi ứ mật gan có màu xanh.

+Bờ gan sắc, có rất ít trường hợp bờ gan tù

+ Mật độ: cứng chắc, dai, khó cắt.

+ Bề mặt gan có những hạt tổn thương hình thái không xác định, kích thước thay đổi từ 2-3mm hoặc hơn, nhìn ngoài giống như mũ đinh nên gọi là hật đầu đinh. Xung quanh hạt đầu đinh là khoảng xơ lõm xuống tạo thánh các rãnh rộng hẹp không đều.

+ Trên mặt cắt cũng có hình ảnh tương tự , thấy những vòng xơ màu trắng xanh hơi vàng bao quanh phần nhu mô gan không đều tạo thành nhiều vòng khác nhau nên gọi là xơ gan vòng, đường kính của vòng xơ tương ứng với các hạt đầu đinh trên bề mặt gan.

*Tổn thương riêng

Là tổn thương đặc thù cho những xơ gan khác nhau:

– Xơ gan dinh dưỡng hoặc do rượu

Gan teo nhỏ

Các hạt đầu đinh nhỏ và đều nhau

Các rãnh xơ bao quanh hạt đầu đinh mảnh và đều

Trên mặt cắt thấy gan nhạt màu, các vành đai xơ nhỏ tương đối đều nhau, màu trắng ngà

– Xơ gan sau viêm gan

Thường gặp trong viêm gan virus thể tấn công

Gan teo rất nặng

Các hạt đầu đinh không đều nhau, chủ yếu là hạt đầu đinh loại lớn, thậm chó có cả hạt đầu đinh khổng lồ.

Các rãnh xơ chỗ dày chỗ mỏng

Màu sắc gan thay đổi: màu xanh khi nhiễm mật, màu hồng khi chảy máu và màu vàng khi nhiễm mỡ nặng.

– Xơ gan mật:

Gan to, màu xám do ứ mật

Mặt gan ráp mấp mô nhưng không có các hạt đầu đinh

Mật độ chắc và dai

Trên mặt cắt: các ống mật chỗ giãn rộng chỗ co hẹp, vách xơ dầy và có thể có mủ trong lòng ống mật.

– Xơ gan tim:

Ít gặp

Gan to nhưng nhỏ hơn giai đoạn gan hạt cau.

Mặt gan có màu đỏ hay màu vàng.

Mật độ gan rắn và chắc.

Cắt qua gan thấy tĩnh mạch giãn rộng chứa nhiều máu đen.

Xơ phát triển khá rõ ở trung tâm múi gan tỏa ra xung quanh.

 

copy ghi nguồn:https://health-guru.org/

link bài viết:XƠ GAN