Khám bệnh nhân hôn mê

1. Cách xuất hiện

– Hôn mê có thể xảy ra từ từ hay đột ngột. Ðột ngột thường gặp trong tai biến mạch máu não. Còn từ từ gặp trong suy thận mạn hoặc trong tổn thương choán chổ. Hôn mê sau những cơn động kinh, hôn mê do hạ glucoza máu bởi u tụy, hôn mê gan là những hôn mê có thể tái phát nhiều lần.

2. Hoàn cảnh xuất hiện hôn mê

– Sau một thời gian sốt là hôn mê do viêm màng não, viêm não, sốt rét ác tính. Sốt không những gợi ý nguyên nhân mà còn là một yếu tố tiên lượng xấu trong ngộ độc thuốc ngủ, trong xuất huyết não …

– Sau chấn thương sọ não.

– Sau khi dùng thuốc ngủ, thuốc phiện, insuline.

– Bệnh nhân không ăn gây hạ glucose máu.

– Trên có địa xơ gan, viêm thân mạn, đái tháo đường, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch.

3. Ðánh giá chức năng sống

– Quan trọng vì nó không những cho biết mức độ hôn mê mà cần phải xử trí kịp thời nếu không nguy kịch đến tính mạng bệnh nhân. Tình trạng hô hấp:

+ Hơi thở: có mùi axeton trong hôn mê do đái tháo đường, mùi chua chua trong hôn mê gan, mùi rượu trong ngộ độc rượu, mùi thuốc rầy trong ngộ độc thuốc trừ sâu…

+ Nhịp thở: kiểu Cheyne – Stokes trong hôn mê do ure máu cao, tổn thương não bán cầu hai bên, gian não, phần trên thân não thường hôn mê do chuyển hóa.

+ Thở Kussmaul trong hôn mê do nhiễm toan hoặc tổn thương cầu não- trung não (ponto- mésencephale).

+ Hô hấp tăng dần sau khi loại trừ toan, kiềm máu thiếu O2, sốt cao thì chỉ có tổn thương cầu não cao hoặc cuống não.

+ Co thắt kéo dài các cơ hô hấp kèm ngừng thở mỗi khi hít vào đó là hô hấp không phổi (apneustique) là tổn thương cầu não.

+ Nhịp thở không đều gọi là thất điều hô hấp gặp trong tổn thương hành tủy. Thở khò khè do tăng tiết đờm dãi, phổi có ran ẩm do bị bội nhiễm.

+ Rối loạn hô hấp kèm mất phản xạ ho là hôn mê sâu.

+ Tình trạng tuần hoàn: nếu mạch và huyết áp thay đổi luôn (không ổn định) gặp trong tổn thương thân não, có cơn nhịp nhanh tự phát hoặc sau kích thích. Tìm xem có tăng huyết áp, loạn nhịp, bệnh tim, tắc mạch cảnh không.

+ Các rối loạn chức năng sống dẫn tới ngạt thở cấp (khó hít vào), suy tim và tuần hoàn cấp, thiếu O2 não.

+ Tình trạng nước: mất nước, phù, chú ý lượng nước tiểu qua sonde.

+ Tình trạng da: tìm các chấm, mảng xuất huyết hay gặp trong nhiểm trùng huyết (não mô cầu), bệnh máu giảm tiểu cầu. Nếu có máu chảy ra từ tai phải nghỉ tới vỡ đáy sọ. Loét mục vùng thấp như ở vùng cùng cụt gây mất huyết tương và dễ bị bội nhiễm.

Copy ghi nguồn: https://health-guru.org/

Link bài viết: Khám bệnh nhân hôn mê