Đại cương về kí sinh trùng

1. Contents

   • 1 Các khái niệm có liên quan
   • 2 Vị trí kí sinh
   • 3 Vật chủ
     • 3.1 + Vật chủ chính:
     • 3.2 + Vật chủ phụ:
     • 3.3 + Vật chủ trung gian:

   Các khái niệm có liên quan

• Kí sinh trùng là những sinh vật sống nhờ vào các sinh vật khác đang sống, chiếm các chất của sinh vật đó để sống, sinh trưởng, phát triển.
• Như vậy thì kí sinh trùng bao gồm vi khuẩn, virus kí sinh trên cơ thể vật chủ, nấm,…nhưng với sự phát triển khoa học ngày nay thì các loại vi sinh vật nói trên được tách riêng ra để nghiên cứu riêng trong chuyên ngành Vi sinh vật học.
• Kí sinh trùng học là môn khoa học chuyên nghiên cứu về các loại kí sinh trùng trên người và trên các sinh vật bị kí sinh khác. Vì đối tượng rộng nên kí sinh trùng y học chỉ tập trung vào nghiên cứu các kí sinh trùng kí sinh và gây bệnh ở người, tìm hiểu về các đặc điểm, hình thái sinh học, mối quan hệ giữa người và chúng, dịch tễ,..để từ đó đề ra những biện pháp phòng và chống có hiệu quả.
• Hiện nay, các bệnh kí sinh trùng cơ hội xuất hiện ngày càng nhiều ở những người bị nhiễm HIV/AIDS đang là mối quan tâm của y dược nói chung và kí sinh trùng học nói riêng. Những thành tựu mới của y dược học nói chung như sinh học phân tử, di truyền học, miễn dịch học,..đã và đang được ứng dụng ngày càng nhiều vào kí sinh trùng học, cụ thể hóa cơ chế bệnh sinh và đem lại nhiều tương lai triển vọng cho ngành y, trong công tác chẩn đoán, phòng và điều trị bệnh kí sinh trùng.

2. Vị trí kí sinh

• Kí sinh trùng có thể là động vật như giun, sán, đơn bào, tiết túc hoặc thực vật như nấm kí sinh
• Nó có thể sống ở nhiều vị trí khác nhau trong cơ thể vật chủ, thời gian kí sinh trên cơ thể vật chủ có thể tạm thời hoặc lâu dài, có thể vĩnh viễn đến khi chết tùy loài kí sinh trùng
• Những kí sinh trùng có thể gây bệnh với mức độ là: không bệnh, nhẹ hay nặng tùy vào số lượng, độc tính của các chất tiết do kí sinh trùng tiết ra, sức đề kháng của cơ thể vật chủ
• Những kí sinh trùng chỉ sống ở bề mặt da, hoặc các hốc tự nhiên của cơ thể vật chủ được gọi là ngoại bào
• Những kí sinh trùng sống ở trong tổ chức, hoặc nội tạng của cơ thể vật chủ được gọi là nội kí sinh trùng,
• Những kí sinh trùng chỉ sống trên một loại vật chủ người ta gọi là kí sinh trùng đơn kí: như giun tóc Trichuris trichiura chỉ kí sinh ở người
• Những kí sinh trùng trong quá trình phát triển của chúng, chúng phải trải qua nhiều vật chủ khác nhau gọi là kí sinh trùng đa kí
• Kí sinh trùng kí sinh trên những vật chủ bất thường gọi là kí sinh trùng lạc chủ

3. Vật chủ

• Hiện tượng sinh vật sống bám hưởng lợi trong khi sinh vật bị sống bám thiệt hại là đặc trưng cơ bản nhất của hiện tượng kí sinh
• Sinh vật bị kí sinh, sống nhờ được gọi là vật chủ
• Vật chủ được phân ra làm nhiều loại:

+ Vật chủ chính:

là những vật chủ mang kí sinh trùng hoặc ở thể trưởng thành hoặc ở giai đoạn có sinh sản hữu giới hay còn gọi là hữu tính

+ Vật chủ phụ:

là những vật chủ chỉ mang kí sinh trùng còn non hay ấu trùng hoặc không có khả năng sinh sản hữu tính

+ Vật chủ trung gian:

để chỉ những vật chủ mà làm trung gian truyền bệnh từ người này sang người khác

Ví dụ như: muỗi là vật chủ trung gian truyền bệnh sốt rét, ốc là vật chủ trung gian truyền bệnh sán lá..

Copy ghi nguồn: https://health-guru.org

Link bài viết: Đại cương về kí sinh trùng