Những điều cần biết về dị ứng thuốc

1. Contents

   • 1 Khái niệm chung
   • 2 Phân loại
     • 2.1 Căn cứ vào tốc độ xuất hiện các phản ứng:
     • 2.2 Căn cứ vào cơ chế của phản ứng miễn dịch:
   • 3 Các nhóm thuốc sử dụng trong điều trị dị ứng thuốc

   Khái niệm chung

• Dị ứng thuốc là một kiểu dị ứng mà trong đó tác nhân gây ra dị ứng là thuốc với hậu quả là gây ra phản ứng quá mẫn, các hội chứng xuất hiện trong hoặc sau quá trình dùng thuốc, ảnh hưởng tới sức khỏe hoặc đe dọa tính mạng người sử dụng.
• Hiện nay, dị ứng do thuốc xuất hiện với tỷ lệ ngày càng cao, mức độ nghiêm trọng ngày càng tăng lên, hậu quả thậm chí dẫn đến tử vong.
• Dị ứng thuốc do nhiều nguyên nhân như: thuốc được nhập quá nhiều vào nước ta, có loại không rõ nguồn gốc, được bán tràn lan và sử dụng không hợp lý, sự quản lý thuốc không chặt chẽ, việc sử dụng thuốc không đúng chỉ định,..
• Dị ứng thuốc có những đặc trưng của phản ứng dị ứng với tính đa dạng và không phụ thuộc vào liều. Do bản chất là phản ứng dị ứng nên bào giờ cũng có thời gian cảm ứng trước.
• Dị ứng thuốc thường do các phân tử thuốc có cấu trúc phân tử lớn, và có tính kháng nguyên: polypeptid, polysacharid,..
• Cũng có khi phân tử thuốc chỉ đóng vai trò là chất mà khi đưa vào cơ thể, chúng phải gắn được với protein nào đó thì mới thể hiện tính kháng nguyên.
• Cũng có trường hợp, dị ứng thuốc không phải do chính thuốc đưa vào cơ thể mà chính do tác động của phân tử thuốc làm biến dạng cấu trúc của protein nội sinh, tạo thành chất lạ đối với cơ thể.
• Hay do thuốc đưa vào cơ thể không được tinh khiết về mặt hóa học, sinh học, khi đưa vào cơ thể tạp trong đó là kháng nguyên gây ra phản ứng

2. Phân loại

Có nhiều cách phân loại về dị ứng thuốc, thường dùng đó là:

Căn cứ vào tốc độ xuất hiện các phản ứng:

+ Phản ứng dị ứng cấp tính: xuất hiện ngay hoặc sau 1 giờ khi dùng thuốc, bao gồm: sốc phản vệ, mày đay, phù Quincke, cơn hen phế quản, thiếu máu dung huyết cấp, giảm bạch cầu hạt

+ Phản ứng dị ứng bán cấp: xuất hiện trong ngày đầu sau khi dùng thuốc, gồm có : chứng mất bạch cầu, giảm tiểu cầu,..

+ Phản ứng dị ứng muộn: xuất hiện sau vài ngày hoặc vài tuần sau khi dùng thuốc, là những phản ứng kiểu bệnh huyết thanh, viêm mạch dị ứng và ban xuất huyết, các quá trình viêm trong khớp, hạch bạch huyết,..

Căn cứ vào cơ chế của phản ứng miễn dịch:

+ Type 1: phản ứng kiểu phản vệ: là những phản ứng thông qua kháng thể IgE. Đây là loại phản ứng nhanh, thời gian cảm ứng khoảng 24 h, nên còn gọi là phản ứng quá mẫn tức thì.  Phản ứng có thể xuất  hiện ở đường tiêu hóa ( viêm miệng, ỉa chảy, xuất huyết tiêu hóa), trên đường hô hấp ( viêm mũi, hen), da ( mày đay, viêm da tróc vảy, ngứa sẩn), trên mạch máu ( choáng phản vệ, trụy tim mạch).

+ Type 2: phản ứng độc tế bào: là những phản ứng qua trung gian kháng thể IgG, IgM, phức hợp kháng nguyên-kháng thể gây hoạt hóa hệ thống bổ thể và làm vỡ tế bào. Mô đích là các tế bào máu.

+ Type 3: Phản ứng phức hợp miễn dịch : là phản ứng qua trung gian kháng thể IgG

+ Type 4: Phản ứng muộn qua trung gian tế bào    

3. Các nhóm thuốc sử dụng trong điều trị dị ứng thuốc

• Corticoid
• Kháng histamin H1

Copy ghi nguồn: https://health-guru.org

Link bài viết: Những điều cần biết về dị ứng thuốc